Uitvoeringskracht: een groeiende groep ambtenaren gaat voor échte impact

Transformatief handelen is in tijden van crises en affaires belangrijker dan ooit. Dat vraagt om goed beleid en vastberaden uitvoeringskracht.

Eerder spraken we over de essentiële transformatie voor uitvoeringsorganisaties om hun dienstverlening meer aan te laten sluiten bij de bedoeling van de wet en de verwachting van burgers en bedrijven. Dat standaardisatie en de menselijke maat wel degelijk samen kunnen gaan en dat vertrouwen daarvoor het belangrijkste ingrediënt is. Toch staat de uitvoeringskracht van de overheid onder druk door grote maatschappelijke vraagstukken. Denk aan kansenongelijkheid, druk op het milieu, wonen, bestaanszekerheid en het bieden van een veilig onderkomen voor migranten.

Deze vraagstukken vragen om een totale herstructurering van systemen én om een lange adem. Uit gesprekken met topambtenaren blijkt  een kentering: een groeiende groep ambtenaren breekt met klassieke structuren om die verandering waar te maken. Een nieuwe generatie adviseurs is al net zo intrinsiek gemotiveerd. Samen brengen ze vaart in complexe, innovatieve en langjarige transformaties.

Uitvoeringskracht

Persoonlijk zie ik dat steeds vaker gebeuren. Neem bijvoorbeeld Stichting Open Nederland. De voldoening die het oplevert om te zien dat we samen met onze opdrachtgevers daadwerkelijk problemen bij de wortel aanpakken en in de juiste richting bewegen is onbetaalbaar. Elke keer levert me dat een grote glimlach op. En ik ben zeker niet de enige.

Buiten de lijntjes van de wettelijke kaders

Een ambtenaar wordt niet geregeerd door electorale agenda’s en heeft geen horizon van vier jaar. Dat is een groot goed in tijden van grote langetermijnvraagstukken – variërend van woningnood en klimaat tot stikstof en asiel. Ambtenaren kunnen de lange termijn op het netvlies houden, rationeel beleid maken en zich niet laten leiden door de waan van de dag. Zij weten dat populaire en kortetermijnoplossingen vaak geen recht doen aan de complexe problematiek en zoeken naar echte transformatieve kracht. Daarbij gelden uiteraard professionele en wettelijke kaders. Maar echte transformatie vraagt om het losbreken uit deze kaders. In de podcastserie ‘Uitvoerig’ stelt Bas van den Dungen, SG Ministerie van Financiën terecht dat uitvoeringsorganisaties vaak het gezicht van de overheid zijn. Juist daarom moeten burgers het gevoel hebben dat ze hier geholpen worden, ook al past hun vraag niet in de kaders.

Klantgericht handelen is in tijden van crises en affaires belangrijker dan ooit. Daarvoor is een transformatieve overheid nodig die vooruitgang creëert. Een overheid die niet alleen goed beleid formuleert, maar ook ingrijpend effect laat zien. Zo’n verandering gaat haast onvermijdelijk gepaard met wrijving. Maar zonder wrijving geen glans.  

Als EY-adviseurs beseffen we dit en richten we ons op het gedrag van mensen, want organisaties transformeren niet, mensen wel. We onderscheiden ons door de betere vragen te stellen, eerst te luisteren en dan te transformeren en vanuit ons ambacht een werkbaar resultaat te leveren. Het is onze missie om de publieke dienstverlening te verbeteren en het vertrouwen in de overheid verder te vergroten.