Hoe Felyx met de levenscyclusanalyse richting geeft aan haar duurzaamheidsstrategie

Het idee voor Felyx ontstond eind 2015 toen Quinten Selhorst en Maarten Poot in een deelauto op weg waren naar een vriend, en in de file ingehaald werden door fietsers en scooters. Dat moest anders dachten ze. In 2017 waren ze klaar om de markt op te gaan met hun elektrische deelscooter, een nieuw type van openbaar vervoer waarmee je je makkelijk door de stadse drukte kunt bewegen.

Het concept bleek een succes en sinds een aantal jaar zijn de elektrische deelscooters niet meer weg te denken uit het straatbeeld. Op dit moment rijden er 8.000 donkergroene Felyx-scooters rond in de Benelux en Duitsland. Daar houdt het niet op. Voor een tender om in Parijs te mogen opereren heeft Felyx EY gevraagd om de CO2-voetafdruk te berekenen over alle levenscyclussen van hun dienstverlening.

Uitrollen van een duurzaamheidsstrategie

Quinten Selhorst, CEO en Co-founder van Felyx: “Op het moment van de tender waren wij al bezig met het doorontwikkelen van onze duurzaamheidsstrategie en het onderzoeken van het totaalbeeld van onze CO2-impact.”

Daan Becker, Global Head of Strategic Projects & Sustainability: “Het afgelopen jaar hebben we onze company impact laten meten in zowel scope 1,2 als 3 waarbij de levenscyclusanalyse (LCA) een cruciale input is geweest. Felyx heeft een duurzaam doel waardoor het voor ons belangrijk is om te onderzoeken hoe we nog meer reductie kunnen bewerkstelligen.”

Tom Emmelkamp, Associate Partner Climate Change & Sustainability Services bij EY: “Tot voor kort lag de focus van bedrijven voornamelijk op de CO2-uitstoot uit bronnen binnen de eigen organisatie, en niet op de CO2-voetafdruk van hun producten of diensten, terwijl dat over het algemeen het meest milieubelastend is. Van bedrijven wordt echter door de maatschappij steeds meer verwacht dat ze hun verantwoordelijkheid nemen door hun milieu-impact te reduceren, ook van hun producten of diensten.”

Eelco Rietveld, Manager Climate Change & Sustainability Services bij EY: “Om bedrijven te helpen verduurzamen is transparante en betrouwbare informatie nodig. Daarom hebben wij voor Felyx een ‘fasttrack’ LCA uitgevoerd op hun dienst: het delen van elektrische scooters. Dat betekent dat wij de uitstoot van broeikasgassen berekend hebben van alle levenscyclusfasen – van wieg tot graf - met inbegrip van grondstofwinning, productie en assemblage in China, transport naar Europa, gebruik van de elektrische scooter inclusief batterijwissels, onderhoud, reparaties en recycling.”

Een LCA is niet alleen een berekening van de uitstoot van broeikasgassen in alle levenscyclusfasen, maar geeft ook inzicht in hoe bedrijven hun product verder kunnen innoveren om ervoor te zorgen dat het product uiteindelijk een lagere CO2-voetafdruk heeft. Hierbij spelen talloze factoren een rol. In het geval van Felyx zijn bij de toeleverancier in China de onderdelen, gewichten en de herkomst van de materialen opgevraagd, is er gekeken naar de manier waarop het staal en aluminium wordt gerecycled, hoeveel mensen op een scooter zitten, de gemiddelde afstand om een batterij te verwisselen etc.

Sturen op feiten en niet het onderbuikgevoel

Eelco Rietveld: “Ik vergelijk de LCA wel eens met een autopsie. Het is een manier om de hele dienst door te lichten. Het is belangrijk om op feiten gebaseerde uitspraken te doen over de CO₂-voetafdruk van een product en niet op basis van ons onderbuikgevoel. De meeste mensen denken bijvoorbeeld dat het transport uit China de meeste impact heeft. Dat is niet zo. Vaak zit de echte impact niet in het transport, maar in het productieproces en de gebruikersfase, met name reparaties. Een LCA zorgt ervoor dat je heel anders naar een product gaat kijken en geeft doelgericht antwoord op de vraag waar de verbeterpunten zitten.”

Verbeteringen in productie en reparaties

Uit de levenscyclusanalyse uitgevoerd door EY blijkt dat het grootste deel van de emissies afkomstig is van productie en reparaties, terwijl het vervoer van het  product en het dagelijkse gebruik een zeer klein effect hebben. Quinten Selhorst: “Naar aanleiding van de inzichten zijn we opnieuw naar onze e-scooters gaan kijken. In de fase van onderhoud en reparatie zagen we dat we stappen konden maken door onderdelen preventief te vervangen zodat deze langer meegaan. Binnen anderhalve week hadden we al deze onderdelen geïdentificeerd en wisten we hoe we dat konden oplossen.“

Naast het vervangen van onderdelen voor duurzamere alternatieven kwam uit de analyse naar voren dat er voor Felyx winst te behalen is in de recycling en bij de leveranciers. Quinten Selhorst: “We zijn bezig met onderzoek hoe we het beste kunnen recyclen en welke partners we daarbij kunnen betrekken. Daarnaast zijn we nu beter in staat om bij leveranciers aan te geven welke overwegingen wij meenemen in het selectieproces en kunnen wij harder duwen op duurzame keuzes.”

Eelco Rietveld: “Duurzaamheid moet een centrale plek krijgen in de strategie van bedrijven waarbij het belangrijk is dat we anders gaan denken. Dat betekent voor veel bedrijven dat hun businessmodel en verdienmodel op de schop moet. We kunnen alleen echt iets bereiken op het duurzaamheidsvlak door systeeminnovatie. Het verder ontwikkelen van de deeleconomie is daarvan een voorbeeld.”

Kantelpunt in de deeleconomie

Quinten Selhorst: “Op dit moment worden onze e-scooters goed gebruikt op de plekken waar openbaar vervoer minder goed vertegenwoordig is. Daarmee vormen onze deelscooters een aanvulling op het openbaar vervoer en zijn het een alternatief voor de auto. De inzichten uit de LCA helpen gemeenten en overheden aan hun achterban uit te leggen waarom ze bepaald vervoersbeleid houden. Op dit moment staat Nederland aan het begin van de deeleconomie, maar ik verwacht dat over vijf, tien jaar verschillende vormen van deelmobiliteit veel meer op elkaar aangesloten zijn.”

Daan Becker: “Nu al zien we dat de gemeentes gesprekken aangaan om parkeerplekken aan te wijzen voor deelmobiliteit, zowel voor deelauto’s als deelscooters. Hierdoor zullen mensen in de toekomst minder snel kiezen voor een tweede auto of privéscooter omdat het netwerk binnen de stad goed genoeg is om zichzelf te verplaatsen.”