Newsletter Bezpieczny Podatnik
Subskrybuj newsletter i otrzymuj informacje o najważniejszych zmianach w przepisach podatkowych istotnych z punktu widzenia bezpieczeństwa i stabilności prowadzenia firmy.
Precyzując powyższe, warto również w ramach powyższej klasyfikacji wskazać Polską Klasyfikację Wyrobów i Usług (PKWiU 2015). Jest ona klasyfikacją produktów pochodzenia krajowego oraz z importu, przy czym, pod pojęciem produktów rozumie się wyroby i usługi. Wyrobami są surowce, półfabrykaty, wyroby finalne oraz zespoły i części tych wyrobów - o ile występują w obrocie. Usługi stanowią:
- wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarczych prowadzących działalność o charakterze produkcyjnym, tzn. usługi dla celów produkcji nietworzące bezpośrednio nowych dóbr materialnych,
- wszelkie czynności świadczone na rzecz jednostek gospodarki narodowej oraz na rzecz ludności, przeznaczone dla celów konsumpcji indywidualnej, zbiorowej i ogólnospołecznej.
Co istotne, pojęcie usług nie obejmuje czynności związanych z wytwarzaniem wyrobów (włączając półfabrykaty, elementy, części, obróbkę elementów) z materiałów własnych przedsiębiorstwa, na zlecenie innych jednostek gospodarki narodowej, przeznaczonych do celów produkcyjnych lub do dalszej odsprzedaży oraz z reguły nie obejmuje wytwarzania wyrobów na indywidualne zamówienie ludności, z materiałów własnych wykonawcy.
Natomiast inaczej został zdefiniowany produkt w kontekście ulgi prowzrostowej. Otóż w art. 26gb ustawy o PIT i art. 18eb ustawy o CIT regulującymi tę ulgę przez produkty rozumie się rzeczy wytworzone przez podatnika.
W praktyce różne definicje produktu powodują, że podatnik nie może przyjąć jednej definicji w zakresie wszystkich rozliczeń podatkowych, a na pewno musimy dokonać zindywidualizowanej oceny w odniesieniu do opisywanych ulg. Zobaczmy to na przykładzie poniższych wyroków.
Wyrok WSA w Gliwicach, sygn. akt I SA/Gl 1282/23
Spór dotyczył zastosowania ulgi na ekspansję dla przedsiębiorców, mającej na celu wsparcie małych podmiotów w rozwoju sprzedaży produktów, zwłaszcza na rynki zagraniczne. Chodziło o interpretację definicji "produktów" w kontekście ulgi podatkowej. Ustawa miała na celu podwójne uwzględnianie w rozliczeniach podatkowych kosztów związanych ze zwiększeniem przychodów ze sprzedaży. Sąd uznał, że produkty to materialne przedmioty wytworzone bezpośrednio przez podatnika.
Wyrok WSA w Poznaniu, sygn. akt I SA/Po 822/23
Spór dotyczył definiowania pojęcia produktu. W opisywanym przykładzie przetwórstwo płodów rolnych nie zostało zakwalifikowane jako działalność polegająca na wytwarzaniu produktu a jedynie jako przetwarzanie produktu. Jest to intrygująca wykładnia ponieważ każda forma produkcji towaru jest niejako formą przetwarzania surowców naturalnych w formy bardziej złożone i użyteczne.
Zgodnie ze stanowiskiem sądu wykładnia prawa podatkowego zaczyna się od językowej i systemowej, by później uwzględnić cele i wartości (aksjologiczną). Przepisy o ulgach podatkowych interpretuje się ścisłe, gdyż są wyjątkiem od ogólnych zasad opodatkowania. W przypadku art. 18eb ust. 2 u.p.d.o.p., "wytworzenie" produktu oznacza jego bezpośrednie wyprodukowanie przez podatnika, a nie samo przetworzenie. Odstępstwo od wykładni językowej jest możliwe tylko z ważnych powodów.
Towar a usługa
Warto podkreślić, że wskazane powyżej definicje produktu dotyczące ulgi na prototyp, czy ulgi prowzostowej to nie jedyne definicje produktu funkcjonujące w przepisach prawa.
Definicja produktu w polskim prawie [2], zgodna z dyrektywą 2005/29/WE jest bardzo szeroka i obejmuje towary, usługi, nieruchomości, prawa i obowiązki wynikające ze stosunków cywilnoprawnych. Jest to szersze ujęcie niż w innych ustawach [3], gdzie produkt często ogranicza się do rzeczy ruchomych, nowych lub używanych, naprawianych lub regenerowanych, a także zwierząt i energii elektrycznej. W praktyce, kwalifikacja produktu jako takiego nie sprawiała trudności, ponieważ obejmuje ona wszelkie dobra materialne i niematerialne oferowane konsumentom. Doktryna prawa podkreśla potrzebę szerokiego rozumienia tego pojęcia, co potwierdza Zielona księga z 2007 r., w której Komisja Europejska zauważa konieczność dostosowywania prawa do zmian rynkowych i technologicznych, co implikuje rozszerzanie definicji produktu o nowe formy dóbr.
W definicji produktu [4] użyto terminów "towar" i "usługa". Towar w różnych aktach prawnych może być rozumiany jako rzeczy, ich części, postacie energii, rzeczy ruchome, prawa majątkowe zbywalne, papiery wartościowe, usługi czy roboty budowlane. W ekonomii i potocznie towar to dobro materialne przeznaczone na sprzedaż, w tym ciecze, gazy i zwierzęta. W ustawie o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym towarem są również nieruchomości i przedmioty niematerialne, jak energia czy dobra intelektualne.
Z kolei usługi to każde świadczenie na rzecz osób fizycznych, prawnych lub jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie jest dostawą towarów. W kontekście dyrektywy 2005/29, usługi i towary są pojęciami komplementarnymi, gdzie usługą jest każde świadczenie nienależące do kategorii towarów.
Jak już wcześniej zostało wskazane jeszcze inną definicję produktu zawiera ustawa o rachunkowości. Natomiast w ustawie o ogólnym bezpieczeństwie produktów [5] zdefiniowano produkt jako rzecz ruchomą nową lub używaną, jak i naprawianą lub regenerowaną przeznaczoną do użytku konsumentów lub co do której istnieje prawdopodobieństwo, że może być używana przez konsumentów, nawet jeżeli nie była dla nich przeznaczona, dostarczaną lub udostępnianą przez producenta lub dystrybutora, zarówno odpłatnie, jak i nieodpłatnie, w tym również w ramach świadczenia usługi. Produktem nie jest rzecz używana dostarczana jako antyk albo jako rzecz wymagająca naprawy lub regeneracji przed użyciem, o ile dostarczający powiadomił konsumenta o tych właściwościach rzeczy.
Podsumowanie
Artykuł podkreśla problem niespójności definicji produktu na gruncie ustaw podatkowych. Wprowadzanie różnych definicji produktu, obok tej wynikającej z dyrektywy 2005/29/EC, powoduje niepewność interpretacyjną. Jest to widoczne nie tylko w interpretacjach wydawanych przez dyrektora KIS, które odwołują się do produktu jako do czegoś fizycznego, czyli towaru, ale również w podejściu organów skarbowych w trakcie kontroli u podatników. Zdecydowanie bardziej czytelne było by w tym wypadku stosowanie pojęcia towaru. Powyższe wpływa negatywnie nie tylko na stosowanie ulgi na prototyp i ulgi prowzrostowej. Może to również powodować komplikacje w przypadku kwalifikacji kosztów prac rozwojowych [6] lub rozliczenia ulgi IP Box [7], które nie zawierają wprost definicji produktu.
Jak EY może pomóc
Ulgi podatkowe i dotacje dla przedsiębiorców
Ulga B+R, możliwość wynagradzania z wykorzystaniem 50% KUP czy Innovation Box – to tylko niektóre z możliwych instrumentów wspierania innowacyjnych przedsiębiorców. W EY podpowiemy jak skorzystać z dostępnych form wsparcia, którą ulgę wybrać oraz kompleksowo pomożemy w procesie jej wdrożenia.
Czytaj więcejLider
EY Polska, Dział Doradztwa Podatkowego, Partner
Planowanie podatków krajowych
Doradztwo podatkowe EY w zakresie podatków krajowych łączy usługi planowania podatkowego i doradztwa. EY oferuje wnikliwe, obejmujące wiele krajów usługi, spójne na każdym etapie cyklu podatkowego: planowania, księgowości, sprawdzenia zgodności z przepisami i sporów podatkowych.
Czytaj więcejElektroniczne narzędzia w podatkach
Digitalizacja procesów podatkowych to wszechobecny trend. Korzyści związane z digitalizacją dostrzegły kilka lat temu polskie organy podatkowe zmieniając stopniowo formę oraz zakres przekazywanych przez podatników danych. Digitalizacja procesów podatkowych to nieodwracalny trend związany zarówno z wymogami biznesowymi jak i koniecznością sprostania wymogom organów podatkowych.
Czytaj więcejRachunkowość podatkowa i zarządzanie ryzykiem podatkowym
Specjaliści EY mogą pomóc Twojej firmie we wszystkich aspektach sprawozdawczości finansowej dla celów podatkowych. Świadczymy usługi doradcze w zakresie zagadnień, zasad, procesów, procedur i kontroli podatkowych.
Czytaj więcej
