W maju 2024 r. Rada Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR) opublikowała zmiany do wymogów klasyfikacji i wyceny instrumentów finansowych w MSSF 9 Instrumenty finansowe. Zmiany obowiązują dla rocznych okresów sprawozdawczych rozpoczynających się 1 stycznia 2026 r. lub później i dozwolone jest ich wcześniejsze zastosowanie. EFRAG ocenia, że zmiany zostaną przyjęte do porządku prawnego w Unii Europejskiej przed datą wejścia w życie wyznaczoną przez RMSR.

Zmiany dotyczące zaprzestania ujmowania aktywów lub zobowiązań finansowych zgodnie z MSSF

Zmiany wyjaśniają, że składnik aktywów finansowych jest usuwany z bilansu w dniu, w którym wygasają umowne prawa do przepływów pieniężnych lub w dniu przeniesienia składnika aktywów. Podobnie, zobowiązanie finansowe jest usuwane z bilansu w dniu rozliczenia, który jest dniem wygaśnięcia zobowiązania (chyba że spółka zastosuje opcję omówioną w paragrafie poniżej).

RMSR opracowała również nowy wymóg, zgodnie z którym spółka korzystająca z elektronicznego systemu płatności może uznać zobowiązanie finansowe (lub jego część) za wykonane przed dniem rozliczenia. Opcja ta jest jednak dostępna tylko wtedy, gdy: (a) spółka nie ma praktycznej możliwości wycofania, wstrzymania lub anulowania dyspozycji płatności; (b) spółka nie ma praktycznej możliwości dostępu do środków pieniężnych, które mają być wykorzystane do rozliczenia w wyniku dyspozycji płatności; oraz (c) ryzyko rozliczenia związane z elektronicznym systemem płatności jest niewielkie.

Co więcej, taka opcja nie jest dostępna dla zaprzestania ujmowania składnika aktywów finansowych; oznacza to, że spółka otrzymująca środki pieniężne od kontrahenta przestaje mieć należności dopiero, gdy środki pieniężne zostały jej dostarczone.

Potencjalny wpływ na spółki

Doprecyzowanie daty ujęcia zgodnie z MSSF 9 ma zastosowanie zarówno do aktywów finansowych, jak i zobowiązań finansowych, niezależnie od tego, czy transfery odbywają się drogą elektroniczną, czy nie. Oznacza to, że zmiany obejmują zarówno sytuację, w której klient zaprzestaje ujmowania swojego zobowiązania finansowego, na przykład zobowiązania z tytułu dostaw i usług, jak i sytuację, w której dostawca/finansujący zaprzestaje ujmowania swojego składnika aktywów finansowych, na przykład należności z tytułu dostaw i usług, w momencie dostarczenia środków pieniężnych przez kontrahenta.