Co to znaczy być członkiem Komitetu Audytu?

Komitety Audytu - audytor zewnętrzny

Jednym z najważniejszych zadań Komitetu Audytu jest współpraca z audytorem zewnętrznym. Współpraca ta dotyczy nie tylko wyboru biegłego rewidenta spółki, ale także współpracy w toku całego badania od oceny planu audytu do wniosków biegłego. Komitet Audytu jest także odpowiedzialny za ocenę i monitorowanie niezależności biegłego. Wobec tylu interakcji, szczera, otwarta komunikacja między Komitetem Audytu a biegłym rewidentem to klucz do sukcesu w relacjach. Sprawdź czy w relacjach z audytorem zadałeś już wszystkie niezbędne pytania.

Współpraca z audytorem zewnętrznym

Obowiązki i zadania, jakie powinny realizować Komitety Audytu reguluje Ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, w szczególności rozdział 8 tejże ustawy. Jednym z najważniejszych zadań Komitetu Audytu jest współpraca z audytorem zewnętrznym. To Komitet Audytu opracowuje polityki wyboru biegłego rewidenta a także dokonuje rekomendacji w zakresie wyboru firmy audytorskiej. Komitet Audytu współpracuje także z wybranym biegłym w toku całego badania, ocenia i monitoruje jego niezależność oraz opiniuje plan audytu i omawia jego zakres. Wobec tylu interakcji, szczera, otwarta komunikacja między Komitetem Audytu a biegłym rewidentem to klucz do sukcesu w relacjach. Komitet Audytu pełni kluczową rolę w nadzorze nad badaniem dokonywanym przez biegłego rewidenta oraz ocenie jakości audytu. Obecnie Komitety Audytu są coraz bardziej zaangażowane we współpracę z biegłym rewidentem. Dokonują rygorystycznych ocen usług audytowych oraz pozostałych usług, zadają biegłemu rewidentowi pytania dotyczące doboru próbek i spotykają się z nim o wiele częściej niż bywało to jeszcze kilka lat temu. W spotkaniach tych biorą często udział eksperci branżowi. Komitet Audytu wraz z wyższą kadrą menedżerską z obszaru finansów oraz kluczowymi pracownikami działu audytu wewnętrznego dokonuje oceny pracy biegłego rewidenta.

Zwiększone zaangażowanie Komitetu Audytu

Komitet Audytu często nie ogranicza swojej współpracy z biegłym rewidentem do formalnych spotkań. Często aranżuje spotkania z biegłym rewidentem w ciągu roku, aby zapewnić dobrą wymianę informacji. Dzięki temu, jakość procesu audytowego jest dużo lepsza. Aby lepiej zrozumieć najważniejsze kwestie, przewodniczący Komitetu Audytu często spotyka się z partnerem audytowym między formalnymi posiedzeniami. Członkowie Komitetu Audytu rutynowo przekazują biegłemu rewidentowi wskazówki dotyczące ulepszenia procesu audytowego. To zapewnia dobrą dwukierunkową współpracę.

Zakres badania biegłego rewidenta

Biegły rewident ustala zakres badania i omawia go z Komitetem Audytu. Dzięki takiej dyskusji Komitet Audytu może być pewien, że zaproponowany plan audytu jest wolny od wpływów kierownictwa spółki. Co więcej, Komitet Audytu może często poprosić biegłego rewidenta o zastosowanie większej liczby procedur, zwiększenie prób w konkretnych obszarach budzących wątpliwości komitetu.

Komunikacja z audytorem

Częsta, otwarta komunikacja audytora z Komitetem Audytu jest bardzo istotna dla zapewnienia nadzoru nad procesem sporządzania sprawozdań finansowych. Audytor powinien komunikować Komitetowi Audytu istotne kwestie i upewnić się, że Komitet Audytu rozumie wszystkie etapy procesu audytowego (planowanie, procedury końcowe, badanie wstępne). Taka komunikacja powinna obejmować główne kwestie rachunkowe lub audytowe, które zdaniem audytora są istotne ze względu na ryzyko istotnych nieprawidłowości.

Niezależność, obiektywizm i profesjonalny sceptycyzm audytora

Audytor musi zachować niezależność. Komitet Audytu powinien znać wymogi statutowe i regulacyjne dotyczące niezależności biegłych rewidentów. Kompetencje techniczne to nie wszystko. Aby świadczyć usługi na najwyższym poziomie, audytora powinien charakteryzować wysoki poziom obiektywizmu i profesjonalnego sceptycyzmu. Komunikacja Komitetu Audytu z audytorem dostarcza wielu okazji do oceny tych cech. Szacunki i profesjonalny osąd to istotna część sprawozdania finansowego (np. wartość godziwa, utrata wartości). Audytor musi potrafić dokonać oceny metod i założeń szacunków oraz, jeśli zajdzie taka potrzeba, zweryfikować założenia kierownictwa. Aby sprawdzić obiektywizm i sceptycyzm audytora, Komitet Audytu powinien zwrócić uwagę na szczerość i treść odpowiedzi audytora na pytania otwarte do partnera i zespołu audytowego. Przykłady tematów to wyzwania dotyczące sprawozdawczości finansowej spowodowane modelem biznesowym spółki, jakość zespołu finansowego, solidność systemu kontroli wewnętrznej, zmiany zasad rachunkowości lub założeń dla kluczowych szacunków. Audytor powinien znać procesy, które badał oraz podsumować dowody księgowe, na podstawie których dokonał oceny istotnych szacunków i osądów. Powinien także określić czy sprawozdanie finansowe spełniają wymogi ustawy.

Dowiedz się więcej o współpracy Komitetu Audytu z niezależnym biegłym rewidentem w sekcji Komitet Audyt w Praktyce.

Roczna ocena niezależnego biegłego rewidenta

Co roku Komitet Audytu powinien dokonać oceny pracy niezależnego biegłego rewidenta. Na podstawie wyników oceny komitet może podjąć decyzję czy podtrzymać rekomendację audytora na kolejny rok. Ocena powinna obejmować kwalifikacje i przebieg pracy audytora; jakość komunikacji z Komitetem Audytu i spółką, niezależność audytora, obiektywizm i sceptycyzm. Ocena roczna powinna bazować na doświadczeniach Komitetu Audytu ze współpracy tegorocznej (prezentacje, raporty, komunikacja formalna i ad hoc) oraz wnioskach z oceny zeszłorocznej. Ważne jest także, aby uzyskać ocenę od pracowników spółki, w tym kierownictwa, audytu wewnętrznego oraz kluczowej kadry kierowniczej.

Jakość świadczonych usług i zespół audytowy

Ocena niezależnego biegłego rewidenta zaczyna się od oceny świadczonych usług przez zespół audytowy w trakcie badania sprawozdań finansowych i w trakcie całego roku. Z racji tego, że jakość audytu głównie zależy od poszczególnych osób prowadzących badanie, Komitet Audytu powinien również ocenić czy członkowie zespołu posiadają odpowiednie umiejętności i doświadczenie i będą w stanie wskazać/zarządzić największe ryzyka spółki w zakresie sprawozdawczości finansowej oraz czy będą mieli możliwość kontaktu z wewnętrznymi ekspertami technicznymi w trakcie badania. Zespół audytowy powinien dokonać oceny ryzyka przed audytem, w tym oceny ryzyka nadużyć. W trakcie badania audytor powinien prezentować odpowiednią wiedzę o spółce, branży i otoczeniu gospodarczym. Ponadto, audytor powinien zidentyfikować i rozwiązać wszystkie kwestie rachunkowe wynikające ze zmian w spółce, branży oraz zmian w standardach rachunkowości. Komitet Audytu powinien również wziąć pod uwagę jakość badania przeprowadzanego w różnych lokalizacjach.

Czy zadałeś sobie te pytania?

Poniższy zestaw pytań powinien pomóc w pierwszej weryfikacji firmy audytorskiej i jej filozofii badania.

  • Pytania dotyczące badanej przez biegłego spółki oraz procedur niezależności i kontroli wewnętrznej firmy audytorskiej

    • Czy Państwa firma jest niezależna w stosunku do spółki?
    • Jak wygląda Państwa polityka niezależności i proces monitorowania zgodności?
    • Jak wygląda Państwa polityka jakości? Jakie są wyniki ostatniego przeglądu polityki jakości? Czy w stosunku do Państwa spółki toczą się jakieś istotne postępowania sądowe lub postępowania dyscyplinarne? Czy Państwa spółka jest przedmiotem kontroli ze strony regulatora lub innych organów?
    • Jakie doświadczenie macie Państwo w branży, do której należy Spółka? Czy zatrudniacie Państwo niezależnych biegłych rewidentów z doświadczeniem w branży?
    • Czy Państwa metodologia jest spójna na całym świecie?
    • Kto zostanie przypisany do prowadzenia audytu I jakie ma kwalifikacje i doświadczenie w branży?
    • Na ile partner będzie się angażował w audyt?
    • Czy posiadacie Państwo plan sukcesji dla osób uczestniczących w audycie spółki?
    • Jak zamierzacie wykorzystać Państwo efekty badania kontroli wewnętrznych w obszarze finansowym do badania sprawozdań finansowych?
    • W jaki sposób wykorzystują Państwo technologię w badaniu?
    • W jaki sposób dzielicie się Państwo wiedzą wewnątrz swoich struktur?
    • Jeśli zespół audytowy nie może rozwiązać istotnego problem w zakresie księgowania lub badania sprawozdań, w jaki sposób rozwiązujecie Państwo takie kwestie?
  • Podejście audytowe

    • Jakie podejście zastosujecie Państwo w badaniu?
    • W jaki sposób planują Państwo pogodzić skutecznie funkcję audytu wewnętrznego i zewnętrznego?
    • Czy planują Państwo polegać na pracy zespołu audytu wewnętrznego?
    • Jakie obszary wysokiego ryzyka mogą Państwa zdaniem występować w spółce w odniesieniu do sprawozdań finansowych?
    • Jakie procedury zaplanowali Państwo w tych obszarach? Jak oceniają Państwo ryzyko istotnych nieprawidłowości?
    • Jakie procedury planują Państwo wykonać w odpowiedzi na ryzyko istotnych nieprawidłowości spowodowanych nadużyciami?
  • Lokalizacje

    • W jaki sposób ustalacie Państwo, które lokalizacje odwiedzić w trakcie badania sprawozdań finansowych i w jakim zakresie przeprowadzić badanie?
    • Czy uważacie Państwo, że niektóre nasze linie biznesowe posiadają więcej ryzyk niż inne? Dlaczego?
    • Czy istnieją lokalizacje, które w zeszłym roku uznawali Państwo za wysokiego ryzyka, a w tym roku już nie? Jeśli tak, skąd zmiana oceny ryzyka? Jakie jeszcze istotne zmiany zaszły w Państwa zaplanowanych procedurach w odniesieniu do zeszłego roku?
    • Jakie pokrycie (np. procent aktywów, przychodów, zysku brutto) otrzymujecie Państwo z lokalizacji wybranych do testowania?
    • Jak badania statutowe są integrowane z audytem grupowym?
  • Personel

    • Jakie kwalifikacje posiada zespół audytowy? Czy są jakieś istotne zmiany w zespole audytowym?

Poniższe pytania pomogą w przygotowaniu się do dyskusji z audytorem odnośnie zamknięcia roku:

  • Badanie sprawozdań

    • Które zasady rachunkowości spółki są najistotniejsze? Innymi słowy, od których zasad zależy właściwy obraz kondycji finansowej i wyników spółki?
    • Czy kierownictwo zadecydowało o wyborze jakiś istotnych odmiennych zasad rachunkowych? Jeśli tak, dlaczego? Jak różnią się one od tych ogólnie stosowanych?
    • Jakie istotne kwestie zostały ujęte w sprawozdaniu na podstawie profesjonalnego osądu lub szacunku? W jaki sposób kierownictwo dokonuje tych osądów lub szacunków? Czy kierownictwo zmieniło założenia dla tych osądów lub szacunków?
    • Czy zakres badania uległ zmianę ze względu na zmianę oceny ryzyka? Czemu zaszła zmiana oceny ryzyka?
    • Czy jakiś spór sądowy lub zobowiązanie warunkowe mogłyby istotnie zaszkodzić kondycji finansowej spółki?
    • Jaka jest ekspozycja spółki na ryzyko podatkowe? Czy spółka była przedmiotem kontroli organów podatkowych?
    • Czy korzystaliście Państwo z usług specjalistów lub konsultowaliście się wewnętrznie z ekspertami w zakresie istotnych kwestii?
    • Czy powzięliście Państwo wiedzę o faktycznym lub domniemanym przypadku nadużycia, wątpliwych rozliczeniach lub łamaniu prawa?
    • Czy stwierdziliście Państwo jakieś braki w programie lub kontrolach mających zapobiegać nadużyciom?
    • Czy istnieją jakieś ryzyka lub niepewności, o których powinien wiedzieć Komitet Audytu?
  • Zmiany w stosunku do lat poprzednich

    • Jaka jest Państwa ogólna ocena porównywalności sprawozdań finansowych? Jakie były przyczyny istotnych zmian w prezentacji sprawozdania finansowego? Jakich reklasyfikacji dokonała spółka w bilansie otwarcia?
    • Czy spółka dokonała zmian w polityce rachunkowości, co miało istotny wpływ na tegoroczne i przyszłoroczne sprawozdanie finansowe?
    • Czy spółka dokonała istotnych zmian w systemie kontroli wewnętrznej dotyczących sprawozdawczości finansowej takich jak wdrożenie nowego systemu czy korekta istotnych wad lub braków?
  • Wnioski

    • Czy spodziewacie się Państwo wydać opinię bez zastrzeżeń? Czy rozważaliście Państwo wydanie innej opinii?
    • Czy napotkali Państwo jakieś istotne niespotykane transakcje? Czy zostały one poprawnie rozpoznane?
    • Czy kierownictwo nałożyło jakieś ograniczenia na zakres audytu? Czy mieliście Państwo swobodny dostęp do pracowników, danych i lokalizacji?
    • Jakie są Państwa wnioski audytowe w obszarach wysokiego ryzyka? Czy macie Państwo jakieś rekomendacje w tych obszarach?
    • Czy zaproponowaliście Państwo jakieś korekty, które nie zostały wprowadzone (w tym zmiany w ujawnieniach)? Jeśli tak, z jakiego powodu kierownictwo zadecydowało nie wprowadzać zaproponowanych korekt?
    • Jak oceniacie Państwo skuteczność środowiska kontrolnego, w tym kontrole na szczeblu zarządczym?

Poniższe przykładowe pytania pomogą w ocenie rocznej pracy biegłego rewidenta:

  • Ocena roczna biegłego rewidenta

    • Czy partner i zespół audytowy mają niezbędną wiedzę i umiejętności? Czy do audytu przydzielono odpowiednie zasoby? Czy audytor poprosił o informację zwrotną w zakresie jakości świadczonych usług? W jaki sposób odpowiedział na taką informację zwrotną? Czy partner był dostępny dla Komitetu Audytu i kierownictwa? Czy poświęcił on dostatecznie dużo uwagi audytowi?
    • Czy partner omówił plan audytu i czy był on odpowiedni dla obszarów specyficznych dla branży? Czy partner zidentyfikował właściwe ryzyka w fazie planowania? Czy partner omówił ryzyko nadużyć?
    • Jeśli część audytu była prowadzona przez inne zespoły w różnych lokalizacjach, czy partner dostarczył komitetowi informacji o umiejętnościach technicznych, doświadczeniu i podstawach zaangażowania tych zespołów?
    • Czy koszt audytu odpowiadał jakości badania?
    • Czy firma posiada stosowne doświadczenie w branży?
    • Czy zespół audytowy miał dostęp do specjalistycznej wiedzy w trakcie audytu? Czy do zespołu oddelegowano dodatkowych pracowników w celu zakończenia audytu zgodnie z harmonogramem?
    • Czy partner utrzymywał profesjonalny poziom komunikacji z komitetem? Czy był w stanie wyjaśnić komitetowi wszystkie kwestie audytowe?
    • Czy audytor odpowiednio omówił jakość sprawozdań finansowych spółki, w tym także szacunki i profesjonalny osąd? Czy audytor omówił jak polityka rachunkowości spółki wygląda na tle branży i ogólnych praktyk?
    • Czy audytor poinformował Komitet Audytu o wszystkich kwestiach dotyczących niezależności?
    • Czy pomiędzy kierownictwem a audytorem miały miejsce istotne różnice poglądów? Jeśli tak, czy audytor przedstawił w jasny sposób wyjaśnienie kwestii rachunkowych? Czy osiągnięto porozumienie? Czy spór nie opóźnił procesu badania?
    • Czy audytor posiada plan sukcesji dla osób przeprowadzających badanie?

Bezpośrednio na maila

Bądź na bieżąco i subskrybuj newsletter EY

Subskrybuj

Kontakt