5 min. czytania 10 wrz 2024
ey-delivery-hero

AI jako strażnik stabilności finansowej: Jak technologia może zapobiegać bankructwom firm?

Autor Michał Lewandowski

EY Polska, Technology Consulting, Senior Consultant

Scrum Master, analityk biznesowo-systemowy i Tester. Fan fantastyki naukowej oraz nowinek technologicznych.

5 min. czytania 10 wrz 2024

Przyszłość, często malowana na stronach powieści science-fiction jako świat, w którym zaawansowane technologie i AI kształtują codzienność, staje się dziś faktem. Podobnie jak rzeczywistość z dzieł Asimova czy Gibsona, rynki finansowe stają przed wyzwaniami szybkiego tempa zmian, złożoności oraz różnorodności zagrożeń o charakterze nie tylko makro- i mikroekonomicznym, ale również naturalnym, które może wpływać na ich stabilność finansową. 

AI w sektorze finansowym

W tym dynamicznym i nieprzewidywalnym środowisku, firmy z branży finansowej coraz częściej zwracają się ku sztucznej inteligencji postrzegając ją jako sojusznika w walce o stabilność i zapobieganie bankructwom.

Sztuczna inteligencja staje się kluczowym narzędziem w obszarze zarządzania ryzykiem. Zapewnia możliwość dokładnej analizy danych, prognozowania trendów i wspierania decyzji strategicznych, które często przewyższają ludzką intuicję i doświadczenie. W świecie, w którym dane są nowym złotem, a ich ilość przywodzi na myśl nieskończoność kosmosu, AI przypomina komandora porucznika Datę ze „Star Treka” - jego odmienny sposób myślenia i szybkość podejmowania decyzji niejednokrotnie wyprowadzały bohaterów serialu z opresji.

Zapisz się na newsletter EY Technology

Otrzymuj comiesięczny zestaw najciekawszych artykułów, raportów i analiz z zakresu technologii dla biznesu. 

Zapisz się

AI: Analiza i ocena ryzyka kredytowego 

Sztuczna inteligencja znacząco przyczynia się do usprawnienia procesów analizy i oceny ryzyka kredytowego, co może być kluczowe dla zapobiegania upadłości firm. Dzięki wykorzystaniu algorytmów uczenia maszynowego, możliwe jest efektywne przetwarzanie i analiza dużych zbiorów danych, które nie ograniczają się jedynie do historii kredytowej oraz zachowań płatniczych klientów, ale również obejmuje szeroki zakres informacji rynkowych. Te zaawansowane modele scoringowe przewyższają tradycyjne metody oceny zdolności kredytowej, ponieważ w znacznie krótszym czasie mogą uwzględniać znacznie więcej zmiennych i niestandardowych wskaźników.

Pewna amerykańska instytucja finansowa, specjalizująca się w finansowaniu małych przedsiębiorstw, wykorzystuje zaawansowane technologie AI do automatyzacji procesu oceny ryzyka kredytowego, co pozwala na szybką i skuteczną weryfikację wniosków o finansowanie. System AI należący do tej firmy analizuje zarówno tradycyjne dane kredytowe jak i szereg innych informacji, takich jak dane z mediów społecznościowych, historia transakcji online czy nawet styl komunikacji klientów w aplikacjach kredytowych. W efekcie, może ona oferować spersonalizowane produkty finansowe, które idealnie wpisują się w indywidualne potrzeby oraz możliwości finansowe microprzedsiębiorstw i małych firm.

Sztuczna inteligencja stosowana przez tę instytucję nieustannie uczy się z nowych danych, dzięki czemu modele scoringowe są ciągle udoskonalane i coraz bardziej precyzyjne. To dynamiczne podejście do oceny ryzyka kredytowego sprawia, że może błyskawicznie dostosować się do ewoluujących warunków rynkowych i modyfikować strategie finansowania. Jest to niezwykle istotne w kontekście szybko zmieniającego się sektora microprzedsiębiorstw i małych firm. Automatyzacja procesu oceny ryzyka kredytowego nie tylko przyspiesza proces podejmowania decyzji, ale także przyczynia się do redukcji kosztów operacyjnych. Dodatkowo, zwiększa dostępność finansowania dla tych podmiotów gospodarczych, które często są pomijane przez tradycyjne instytucje finansowe.

Zastosowanie AI w optymalizacji portfela inwestycyjnego

W dzisiejszym złożonym świecie finansowym algorytmy AI pełnią kluczową rolę w optymalizacji portfeli inwestycyjnych. Poprzez automatyzację procesu alokacji aktywów, algorytmy te dostosowują strategie inwestycyjne nieustannie zmieniających się warunków rynkowych. Powyższe systemy wykorzystują szeroki zakres danych rynkowych, analiz fundamentalnych i technicznych, a także modeli predykcyjnych, aby zwiększać dywersyfikację oraz minimalizować ryzyko koncentracji w portfelu. Takie podejście jest niezbędne dla utrzymania stabilności finansowej i ochrony inwestycji przed nieprzewidywalnymi wahaniami rynku.

Robo-doradcy, wykorzystywani przez niektóre firmy doradztwa finansowego, są przykładem praktycznego zastosowania AI w zarządzaniu aktywami. Używają algorytmów do automatycznego balansowania portfeli inwestycyjnych, dostosowując je nie tylko do zmieniających się warunków rynkowych, ale także do indywidualnych celów inwestycyjnych i preferencji ryzyka klientów. Robo-doradcy nieustannie monitorują rynek działając 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, co umożliwia im przeprowadzanie transakcji w sposób zautomatyzowany i niemal natychmiastowe reagowanie na rynkowe szanse i zagrożenia.

Działania robo-doradców obejmują także automatyczną korektę portfela, mającą na celu przywrócenie pierwotnej strategii alokacji aktywów, zgodnie z zdefiniowanym planem. W miarę jak wartość poszczególnych inwestycji w portfelu ulega zmianom, algorytmy przeprowadzają korekty, polegające na sprzedaży przewartościowanych i zakupie tych niedowartościowanych, aby utrzymać zbalansowaną ekspozycję na ryzyko. Dodatkowo, robo-doradcy często stosują automatyczne techniki zarządzania podatkowego, takie jak tax-loss harvesting, które umożliwiają optymalizację podatkową poprzez realizację strat kapitałowych, mogących zniwelować podatek od zysków kapitałowych. Cechy takie jak niskie koszty operacyjne i minimalne opłaty za zarządzanie sprawiają, że te narzędzia są szczególnie atrakcyjne dla inwestorów indywidualnych, poszukujących prostych, lecz efektywnych rozwiązań inwestycyjnych.

W ten sposób AI przyczynia się do demokratyzacji dostępu do zaawansowanych strategii inwestycyjnych, które kiedyś były zarezerwowane wyłącznie dla instytucji finansowych i zamożnych inwestorów.

Zastosowanie AI w wykrywaniu oszustw i zapobieganiu praniu pieniędzy 

Algorytmy uczenia maszynowego pełnią kluczową rolę w wykrywaniu oszustw finansowych oraz zapobieganiu praniu pieniędzy, co jest niezbędne dla ochrony stabilności finansowej nie tylko firm i instytucji, ale również rządów. Systemy oparte na sztucznej inteligencji są zdolne do monitorowania transakcji w czasie rzeczywistym, identyfikując podejrzane wzorce i zachowania, które mogą świadczyć o nielegalnych działaniach. Dzięki wczesnemu wykrywaniu potencjalnych oszustw, instytucje finansowe mogą zapobiegać stratom finansowym oraz unikać sankcji regulacyjnych, a rządy zachować środki pochodzące z podatków.

Istnieją już platformy stosujące sztuczną inteligencję do wykrywania i zapobiegania oszustwom finansowym. Specjalizują się one w analizie transakcji oraz zachowani użytkowników przy użyciu uczenia maszynowego i sztucznej inteligencji, co umożliwia identyfikację anomalii i potencjalnych prób oszustwa. Systemy te są w stanie przetwarzać ogromne wolumeny danych w czasie rzeczywistym, co zapewnia natychmiastową i skuteczną reakcję na wszelkie podejrzane aktywności.

Zwykle oferują szeroki zakres narzędzi wspierających banki, instytucje płatnicze i inne podmioty finansowe w monitorowaniu transakcji, ocenie ryzyka i procesie decyzyjnym. Korzystają z zaawansowanych algorytmów zdolnych do uczenia się i adaptacji do nowych metod oszustw, co jest kluczowe w dynamicznie zmieniającym się świecie cyberprzestępczości. Oferują także możliwość personalizacji reguł i modeli ryzyka, co pozwala na dostosowanie systemu do specyficznych potrzeb i wymagań każdej organizacji.

Ponadto takie platformy mogą zapewniać narzędzia do zarządzania przypadkami i śledzenia alertów, co ułatwia analitykom finansowym przeglądanie i ocenę podejrzanych transakcji. Rozwiązania takie zapewniają także wsparcie w postaci uczenia maszynowego, które pomaga w automatycznym doskonaleniu modeli wykrywania oszustw na podstawie feedbacku oraz wyników śledztw. W efekcie, sztuczna inteligencja nie tylko pomaga w ochronie przed aktualnymi zagrożeniami, ale również ciągle się rozwija, aby przeciwdziałać przyszłym potencjalnym metodom oszustw finansowych.

Wykorzystanie AI w monitorowaniu kataklizmów

Sztuczna inteligencja może pełnić kluczową rolę w monitorowaniu i reagowaniu na kataklizmy naturalne, których skutkiem mogą być poważne konsekwencje dla rynków finansowych. Algorytmy analizy obrazów są zdolne do przetwarzania zdjęć satelitarnych w celu szybkiego wykrywania zmian środowiskowych, które mogą sygnalizować zbliżające się zagrożenia, takie jak huragany, susze czy pożary lasów. Te narzędzia mogą także przetwarzać dane z czujników sejsmicznych, umożliwiając prognozowanie trzęsień ziemi i ostrzegać o nich z wyprzedzeniem.

Katastrofy naturalne mogą wywołać szereg negatywnych konsekwencji dla rynków finansowych. Przede wszystkim, mogą one powodować znaczne straty materialne i ludzkie, co bezpośrednio wpływa na gospodarkę. Firmy mogą doświadczać bezpośrednich strat w wyniku zniszczenia ich fizycznych zasobów, takich jak budynki, maszyny czy zapasy. Kataklizmy mogą też zakłócać łańcuchy dostaw, co prowadzi do przerw w produkcji i dystrybucji towarów, a w konsekwencji do wzrostu cen i spadku dochodów firm. Dodatkowo, zgłaszanie znacznej liczy szkód do ubezpieczycieli w krótkim okresie czasu może wpłynąć na płynność finansową i stabilność rynków ubezpieczeniowych

W szerszym kontekście, katastrofy naturalne mogą wprowadzać niepewność na rynkach finansowych, co może skutkować spadkiem wartości akcji, wzrostem spreadów kredytowych oraz zwiększoną zmiennością cen aktywów. Inwestorzy, reagując na te zdarzenia, mogą wycofywać kapitał z rynków postrzeganych jako ryzykowne, co z kolei może prowadzić do obniżenia płynności instytucji oraz wzrostu kosztów finansowania dla firm i rządów. W dłuższej perspektywie, kataklizmy mogą wpływać na politykę monetarną i fiskalną, gdyż rządy i banki centralne podejmują działania mające na celu odbudowę zniszczonych gospodarek i wsparcie dotkniętych regionów.

Sztuczna inteligencja może pomóc w minimalizowaniu tych negatywnych skutków poprzez szybkie wykrywanie i ocenę potencjalnych zagrożeń, umożliwiając firmom finansowym i inwestorom na wcześniejsze przygotowanie na ewentualne konsekwencje tych zdarzeń, Dzięki zaawansowanym systemom monitorowania, firmy mogą tworzyć plany awaryjne, zabezpieczać swoje operacje oraz aktywa klientów przed potencjalnymi stratami. W ten sposób, AI przyczynia się do zwiększenia odporności rynków finansowych na skutki katastrof naturalnych, co jest kluczowe dla zachowania stabilności finansowej w obliczu nieprzewidywalnych wydarzeń.

AI w zarządzaniu kryzysowym

Po zaistnieniu sytuacji nadzwyczajnej, sztuczna inteligencja może pełnić kluczową rolę w zarządzaniu kryzysowym, działając jako zaawansowany system wspomagający podejmowanie decyzji i koordynacji działań. Systemy oparte na AI mają zdolność do przetwarzania ogromnych wolumenów danych w krótkim czasie, co jest bezcenne przy ocenie skali zniszczeń i organizowaniu pomocy. Mogą one analizować dane pochodzące z różnych źródeł, w tym zdjęcia satelitarne, raporty z pierwszej linii wsparcia, a także informacje z mediów społecznościowych, aby zidentyfikować najbardziej dotknięte obszary i skierować tam działania ratunkowe.

 Algorytmy AI mogą także monitorować wpływ katastrof na rynki finansowe, przewidując potencjalne konsekwencje dla globalnej i lokalnej gospodarki. W czasie, gdy stabilność rynków może być zagrożona, AI wspiera ocenę ryzyka dla inwestorów i instytucji finansowych, co pozwala na szybsze reagowanie oraz minimalizowanie strat. W przypadku klientów indywidualnych, sztuczna inteligencja może pomóc w identyfikacji i informowaniu o dostępnych opcjach wsparcia finansowego lub środkach ratunkowych.

Narzędzia bazujące na sztucznej inteligencji są w stanie automatycznie generować szczegółowe raporty dotyczące szkód, potrzeb humanitarnych i wymagań logistycznych, co może znacznie przyspieszyć proces dystrybucji zasobów i środków finansowych. Poprzez modelowanie scenariuszy, AI jest również w stanie przewidywać rozwój sytuacji i rekomendować optymalne strategie działania, wspierając planowanie długoterminowej odbudowy i działania prewencyjne przeciwko katastrofom.

W sytuacjach kryzysowych, gdzie potrzeby ludzkie, materialne i finansowe mogą ulegać dynamicznym zmianom, AI może wspierać procesy decyzyjne poprzez modelowanie scenariuszy i ocenę najlepszych opcji działania z wyprzedzeniem. Dzięki możliwości symulacji różnych wariantów i ich konsekwencji, decydenci dysponują narzędziami do wyboru najbardziej efektywnej i skutecznej strategii zarządzania kryzysowego na dany moment, co minimalizuje negatywne skutki katastrofy i przyspiesza proces powrotu do stabilności.

Podsumowanie

Sztuczna inteligencja już teraz wpływa na transformację rynków i firm finansowych, dostarczając narzędzi, które mogą znacząco usprawnić zarządzanie ryzykiem oraz zapobiegać bankructwom. Wykorzystując zaawansowaną analizę danych, prognozowanie trendów i automatyzację procesów, AI staje się kluczowym elementem w dążeniu do stabilności finansowe

Liderzy biznesowi i technologiczni znajdują się przed niepowtarzalną szansą wykorzystania tych innowacji, które mogą nie tylko zabezpieczyć nasze organizacje, ale także zwiększyć bezpieczeństwo gospodarek oraz ochronę ludzi na całym świecie.

Kontakt

Chcesz dowiedzieć się więcej? Skontaktuj się z nami.

Informacje

Autor Michał Lewandowski

EY Polska, Technology Consulting, Senior Consultant

Scrum Master, analityk biznesowo-systemowy i Tester. Fan fantastyki naukowej oraz nowinek technologicznych.